Trong suốt quá trình lịch sử từ đấu tranh giải phóng dân tộc đến khi giành được độc lập, thống nhất, bắt tay vào xây dựng, phát triển đất nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân Sài Gòn – Thành phố Hồ Chí Minh đã vượt qua muôn vàn khó khăn, đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Song song với đó là quá trình hình thành, phát triển về tổ chức và hoạt động của chính quyền thành phố qua các thời kỳ lịch sử.

Dù ở thời đại nào, truyền thống đấu tranh cho sự nghiệp giải phóng dân tộc của cha ông ta luôn được Đảng và Nhà nước ghi nhớ công ơn để ngàn đời sau, chúng ta luôn tự hào về truyền thống quý báu này. Trong bối cảnh mà việc học cũng như hiểu biết về lịch sử của giới trẻ đang trở nên báo động, để lưu giữ, bảo tồn truyền thống, Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ xin giới thiệu đến bạn đọc bộ sách với nguồn tư liệu với nhiều kiến thức bổ ích: “Lịch sử chính quyền thành phố Hồ Chí Minh (1945 – 2015)”  gồm 3 Tập.

Bộ sách với tổng dung lượng hơn 1.000 trang, là một trong những công trình đồ sộ về lịch sử chính quyền địa phương; đã khắc họa khá chân thực, có hệ thống lịch sử hình thành, phát triển và sự chỉ đạo, điều hành của chính quyền Thành phố trên tất cả các lĩnh vực qua các thời kỳ. Bộ sách được chia làm 3 tập, gồm:

Tập 1: Chính quyền cách mạng Sài Gòn – Chợ Lớn – Gia Định trong công cuộc kháng chiến chống xâm lược (1945 – 1975), với 335 trang giới thiệu 3 giai đoạn chính, theo các hình thức tổ chức chính quyền đặc trưng của từng giai đoạn: Ủy ban lâm thời khi Cách mạng Tháng Tám 1945 thành công. Ủy ban kháng chiến, Ủy ban kháng chiến hành chính thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Chính quyền cách mạng, Ủy ban nhân dân cách mạng trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Trong thời kỳ 30 năm chiến tranh giải phóng, Sài Gòn – Chợ Lớn – Gia Định là chiến trường đô thị, là trung tâm đầu não của địch, vùng giải phóng không rộng, lại không ổn định, nên hầu hết trong các giai đoạn, chính quyền hoạt động bí mật là chủ yếu. Vì vậy, có lúc tổ chức Đảng, Mặt trận Dân tộc giải phóng, đoàn thể chính trị – xã hội cũng làm nhiệm vụ của chính quyền.

Tập 2: Chính quyền nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (1975 – 2015), với 387 trang, có 5 chương với nội dung: Chính quyền nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh trong công cuộc  xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (1975 – 2015), được  trình bày theo các giai đoạn gồm: 10 năm đầu sau ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (1975 – 1985); giai đoạn đầu của công cuộc đổi mới đất nước (1986 – 1994); giai đoạn từng bước xây dựng nền hành chính dân chủ vững mạnh, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa (1995 – 2005); giai đoạn xây dựng nền hành chính dân chủ, trong sạch vững mạnh, chuyên nghiệp,  chủ động, tích cực hội nhập quốc tế (2005 – 2010); giai đoạn xây dựng chính quyền đô thị trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiệu lực, hiệu quả, đủ sức quản lý và vận hành thành phố năng động, hiện đại, phát triển nhanh.

Trong 40 năm xây dựng và phát triển (1975 – 2015), hoạt động của Chính quyền Thành phố đã có nhiều thay đổi với những mốc son lịch sử của cả nước nói chung và của Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng. Nếu như lịch sử Chính phủ nước ta thời kỳ sau ngày giải phóng miền Nam được tính từ năm 1976 khi có Quốc hội thống nhất cả nước và quốc hiệu được đổi thành Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam thì lịch sử chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh đã lấy ngày 30/4/1975 làm mốc thời gian khởi đầu.

Chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh – sự kiện và tư liệu gồm lịch sử và nét son truyền thống, có tính chất như là “biên niên sự kiện lịch sử” và “phụ lục” giúp người đọc tra cứu, hiểu sâu hơn những nội dung đề cập trong Tập 1 và Tập 2.

Tập 3: Chính quyền Thành phố Hồ Chí Minh – Sự kiện và tư liệu với 319 trang. Chương I trình bày về những sự kiện, nhân vật, số liệu, hình ảnh có phạm vi thời gian và nội dung tương ứng với Tập I (giai đoạn 1945 – 1975). Chương II trình bày về những sự kiện, nhân vật, số liệu, hình ảnh có phạm vi thời gian và nội dung tương ứng với Tập II (giai đoạn 1975 – 2015).

Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ giới thiệu đến bạn đọc bộ sách “Lịch sử chính quyền thành phố Hồ Chí Minh (1945 – 2015)” giúp bạn đọc hiểu thêm kiến thức về truyền thống lịch sử Việt Nam và truyền ngon lửa nhiệt huyết cho thế hệ mai sau.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 27 tháng 9 năm 2022

Đào Thị Hồng Quyên

Phòng Truyền thông – Giáo dục – Quan hệ Quốc tế