Tại buổi tọa đàm, Giám đốc Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ Nguyễn Thị Thắm cho biết: Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước, Bến Tre là chiến trường vô cùng ác liệt, là nơi thực hiện thí điểm hầu hết các chiến thuật và thủ đoạn quân sự mới để khủng bố phong trào cách mạng ở miền Nam. Từ trong gian khổ đó, đội quân tóc dài Bến Tre đã ra đời và là một loại hình sáng tạo độc đáo của chiến tranh nhân dân phối hợp ba mũi tiến công: chính trị, vũ trang, binh vận đã tạo thành sức mạnh tổng hợp giành được nhiều chiến công thời chống đế quốc Mỹ cứu nước. Và đã có biết bao người con ưu tú, những người mẹ, người chị, người vợ đã vượt qua mưa bom của kẻ thù, bị tra tấn, tù đày, những người phụ nữ ngã xuống trước mũi súng của kẻ thù, có những mẹ đã dâng hiến những đứa con yêu quí của mình, góp phần vào sự nghiệp đấu tranh bảo vệ Tổ quốc.

Quang cảnh buổi tọa đàm

“Ðội quân tóc dài trở thành là biểu tượng cho tinh thần bất khuất, chiến đấu kiên cường của người phụ nữ miền Nam trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ. Ban tổ chức đã nhận được nhiều bài viết gửi về tham gia với nội dung sâu sắc nêu bật được sự phối hợp chặt chẽ phương châm “hai chân, ba mũi” trong chiến tranh nhân dân, đã bẻ gãy nhiều cuộc càn quét của đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn cũng như mối liên kết trong đấu tranh chống lại những chính sách hà khắc trong nhà tù của những nữ tù chính trị cùng những phong trào đấu tranh bảo vệ nhân phẩm và quyền lợi phụ nữ; phong trào đòi quyền sống của phụ nữ miền Nam…”- Giám đốc Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ Nguyễn Thị Thắm nhấn mạnh.

Tại tọa đàm, một số đại biểu cho rằng có không ít huyền thoại nói về đội quân đặc biệt – Đội quân tóc dài tay không tấc sắt, nhưng họ có mặt khắp mọi nơi đương đầu với đại bác, các loại vũ khí hiện đại của quân địch, ngăn chặn những trận càn tàn phá xóm làng của địch. Cũng chính họ là những người vận động nhân dân trở về bám trụ sản xuất, tham gia các phong trào địa phương, đóng góp nuôi quân. Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, có hơn 2 vạn phụ nữ các cấp tham gia “xuống đường” hỗ trợ đắc lực cho các hoạt động vũ trang, vây hãm các căn cứ của địch, vận động các gia đình binh sĩ ngụy kêu gọi con em bỏ súng trở về gia đình.

Là người trực tiếp chứng kiến phong trào Đồng Khởi khi mới 10 tuổi, Thiếu úy Lê Thị Hồng, xã Cẩm Sơn, huyện Mỏ Cày, tỉnh Bến Tre, Chính trị viên của đơn vị Biệt động tỉnh Bến Tre chia sẻ: “Bị giặc bắt 3 lần, chúng tra tấn bằng điện, đánh móp sườn non nhưng tôi vẫn giữ vững lập trường, kiên quyết không khai báo. Sau đó chúng dùng đến việc phá hoại trinh tiết của người phụ nữ, khi đó tôi phải nhập viện cấp cứu. Sau đó tôi trở về lại tiếp tục cùng đơn vị chiến đấu. Bởi những hành động thô bạo và tra tấn dã man của giặc càng làm mình căm thù và ý chí chiến đấu càng cao hơn”.

Để đối phó âm mưu của địch, ngày 15/3/1960, Tỉnh ủy Bến Tre tập hợp hơn 5.000 phụ nữ gồm đủ các thành phần, lứa tuổi, tổ chức thành một đoàn hơn 200 ghe xuồng kéo vào quận Mỏ Cày, đòi chữa chạy cho những người bị thương, cung cấp thuốc men, thực phẩm, gạo thóc cho đồng bào và yêu cầu địch ra lệnh rút quân để bà con yên ổn làm ăn.

Thắng lợi của cuộc đấu tranh đã thêm một minh chứng sinh động về sự sáng tạo của đường lối đấu tranh chính trị kết hợp với võ trang và binh vận mà về sau đã trở thành phương châm chỉ đạo chiến lược cho cao trào đồng khởi của toàn miền Nam. Đại tá Khuất Biên Hòa – Trợ lý, thư ký giúp việc cho nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh không khỏi khâm phục bày tỏ: Người phụ nữ là người giỏi nhất trong việc luồn lách, xâm nhập và qua mặt quân thù để đưa vũ khí, chuẩn bị lực lượng để cho bộ đội tấn công những mục tiêu quan trọng nhất làm cho Mỹ choáng váng. Với những công lao chung thì công lao của các mẹ Việt Nam nói riêng và phụ nữ Việt Nam nói chung là vô cùng to lớn. Những người lính “bộ đội Cụ Hồ” chúng tôi luôn kính cẩn nghiêng mình tôn trọng và vô cùng biết ơn sự cống hiến to lớn và hy sinh của các bà mẹ Việt Nam.

Phó Giám đốc Bảo tàng Phụ nữ Nam bộ Nguyễn Thị Hiển Linh cho biết: Phong trào đồng khởi và Đội quân tóc dài đã góp phần làm tan rã ngụy quân, ngụy quyền ở cơ sở, góp phần quan trọng đưa đến thắng lợi của chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Long Hồ