Trên mảnh đất Kiên Giang tại xã Vĩnh Thạnh, huyện Giồng Riềng nóng bỏng của chiến tranh năm xưa, đã có biết bao người con đã ngã xuống hy sinh trong các trận đánh chống quân xâm lược. Cũng chính ở cái nỗi đau tột cùng tưởng chừng như không thể tột cùng hơn nữa, nơi ấy đã sinh ra những người anh hùng, những người con của đất nước đứng lên xông pha, chiến đấu oanh liệt quyết giành chiến thắng mang lại thống nhất nước nhà cho đến ngày hôm nay.

Bà Mai Thị Nương (Hồng Hạnh), sinh năm 1938, tại xã Vĩnh Thạnh, huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang. Bà sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống yêu nước. Nhà ba mẹ của bà là nơi nuôi giấu cán bộ đi về hoạt động. Năm 14 tuổi, bà giấu cha mẹ, anh, chị để tham gia hoạt động cách mạng. Bà tham gia nhiệm vụ làm đội viên quân báo thường xuyên nắm tình hình bọn địch đi càn để báo cáo cho cán bộ và cơ sở cách mạng kịp thời đối phó. Đồng thời, bà cũng được giao nhiệm vụ canh gác cho cán bộ hội họp và công tác giao liên v.v.. Nhiệm vụ nào bà cũng hoàn thành xuất sắc. Với thành tích xuất sắc và phẩm chất vững vàng, tháng 6/1958 bà được kết nạp vào Đảng. Từ đó, bà được phân công nhiệm vụ tổ chức một đội vũ trang diệt ác bí mật ở đồng Cò Tuất. Thực hiện chủ trương của Đảng, bà đã tổ chức diệt những tên tề ác ôn dạy cho chúng bớt hung hăng, càn quấy, lộng hành.

Đầu năm 1959, một hôm đang trên đường công tác từ ấp Thạnh Bình qua Sóc Mò Om, về kinh Cai Chương, Bà bị địch phục kích đem về Kiên Bình điều tra. Bà đã khéo léo một mực không khai gì và nói rằng bà bỏ nhà đi là do gia đình ép gả lấy chồng. Với thái độ cứng cỏi, bình tĩnh nên bọn địch phải thả bà về. Sau lần đó, bà được rút về hoạt động bí mật. Bà được phân công trực tiếp phụ trách Đội vũ trang diệt ác với chức vụ Đội trường đội vũ trang kiêm Bí thư Chi đoàn xã Thạnh Hòa.

Tháng 9/1960 bà đang cùng với đội vũ trang bàn kế hoạch tổ chức diệt ác thì bọn biệt kích do tên Võ Văn Sang cầm đầu bất ngờ ập đến. Bà cùng đồng đội chống trả quyết liệt bằng lựu đạn và vũ khí thô sơ làm cho 02 tên địch bị thương. Để bảo toàn lực lượng, bà ra hiệu cho đồng đội rút quân còn bà đánh lạc hướng bọn chúng, bà bị bắt đưa về Chi khu Kiên Bình giam trong hầm tối. Hôm sau, chúng bắt đầu khai thác, chúng dùng mọi thủ đoạn từ nói ngon ngọt cho đến tra tấn dã man (đổ nước xà bông lên người, kẹp điện vào hai đầu vú bà…) nhưng vẫn không khai thác được gì ở bà.

Sau hơn một tháng tra tấn, nhục hình, chúng không khai thác được gì. Trước thái độ bình tĩnh hiên ngang của bà chúng không thể nào lay chuyển được. Cuối cùng bọn chúng giết hại bà một cách man rợ. Ngày 12/10/1960, chúng dẫn bà lên đồn cảnh sát Chi khu Kiên Bình (Giồng Riềng). Chúng đóng cọc căng tay căng chân bà xuống nền nhà, rồi đặt chảo mỡ sôi bên cạnh bà để áp đảo tinh thần và bắt đầu tra khảo. Tên cầm đầu ác ôn Võ Văn Sang gầm lên hâm dọa sẽ ăn thịt bà nếu bà không khai. Bà vẫn tỉnh táo nói thẳng vào mặt chúng rằng: “Tao đi làm cách mạng để phục vụ nhân dân và tổ quốc tao, chẳng may sa vào bọn bây, tao là Đảng viên thà chết chứ không chịu đầu hàng”. Tên ác ông Sang cay cú, lồng lộn như con thú dữ với thái độ bất quy phục của bà giật dao nhảy tới thẻo vú, thẻo bắp đùi, thẻo lỗ tai bà quăng vào chảo mỡ đang sôi rồi cùng đồng bọn ăn nhậu, xen lẫn tiếng chửi không ngớt của bà rồi bà ngất lịm đi. Đợi khi bà tỉnh dậy, tên Quận trưởng giở trò dụ dỗ ngọt ngào hứa khai ra sẽ cho đi Mỹ khôi phục sắc đẹp như ban đầu. Bà thà hy sinh vẫn không chịu khuất phục. Trước khi chết, bà vẫn hô to khẩu hiệu “Hồ Chí Minh muôn năm, Đảng Lao động Việt Nam muôn năm”. Kẻ thù bất lực, tên Sang nhảy tới đâm bà và bọn chúng đè bà mổ bụng, moi gan, lấy mật. Phút cuối bà còn gắng gượng dậy phun nước bọt vào mặt tên ác ôn và bọn địch. Chúng mang thi thể bà chặt ra từng bộ phận quăng xuống sông. Bà ngã xuống trước sự chứng kiến của hàng chục vợ lính, khiến họ khiếp sợ và kính phục. Tin bà hy sinh mau chóng được lan truyền, cả chợ Giồng Riềng và các cùng lân cận, đồng bào, đồng chí đều xúc động, vô cùng thương tiếc, kính phục một người trung hiếu, tiết liệt như bà.

Từ đó dấy lên ngọn lửa đấu tranh của hàng ngàn, hàng vạn đồng bào, phụ nữ bùng lên mạnh mẽ. Chỉ trong thời gian ngắn, sau đó tên Võ Văn Sang cùng Đại đội bảo an địch phải đền tội trước mũi súng của nhân dân Giồng Riềng và tiểu đoàn 207 của ta. Cũng từ đó, mở ra một khí thế cách mạng mới cho nhân dân cả vùng.

Sự hy sinh của Bà Mai Thị Nương đã thể hiện truyền thống tốt đẹp của phụ nữ Kiên Giang nói riêng và phụ nữ Việt Nam nói chung. Nhất là khi có Đảng lãnh đạo, cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ xâm lược đầy hy sinh gian khổ, phụ nữ đã góp phần quan trọng cùng quân dân cả nước giành lấy thắng lợi vẻ vang. Sự hy sinh anh dũng, kiên trung của bà rất xứng đáng với 8 chữ vàng mà Bác Hồ trao tặng cho phụ nữ miền Nam“Anh hùng, Bất khuất, Trung hậu, Đảm đang”. Một tấm lòng nhiệt huyết, một tấm gương sáng ngời để thế hệ trẻ mai sau học hỏi và noi gương. Bà được nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân năm 1994.

Tp. Hồ Chí Minh, ngày 29 tháng 3 năm 2021

Đào Thị Hồng Quyên

Phòng Truyền thông – Giáo dục và Quan hệ quốc tế

Tài liệu tham khảo:

Trang thông tin điện tử huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang.