English
Trong những năm kháng chiến chống Mỹ ác liệt, đế quốc Mỹ đã huy động nhiều phương tiện khí tài tối tân nhằm buộc nhân dân Việt Nam phải khuất phục. Do vậy, máy bay B52 là loại vũ khí hạng nặng và tiên tiến được Mỹ sử dụng tại chiến trường Việt Nam.
Ra đời vào năm 1950, máy bay B52 mang bom nguyên tử, được quân sự Mỹ cải tiến trở thành loại máy bay thông thường dùng ném bom với khối lượng tải trọng hơn 30 tấn bom có sức tàn phá mạnh. Mỹ dùng B.52 ném bom lần đầu tiên tại Việt Nam khi rãi thảm xuống vùng Tây Bắc Sài Gòn vào ngày 18/6/1965.
Đối với nhiều người dân Việt Nam loại bom được ném từ máy bay B.52 của Mỹ được gọi nôm na là bom B.52. Thực ra, đó là loại bom mẹ được thả từ máy bay, mỗi quả bom mẹ chứa khoảng 300 quả bom con – gọi là bom bi. Bom mẹ được thả từ máy bay cách mặt đất một khoảng cách nhất định sẽ phát nổ với sức tàn phá mạnh. Khi chạm đất, với cường lực va chạm, các quả bom bi (con) sẽ nổ ra hàng nghìn viên bi với các mảnh vỡ gây sát thương tiêu diệt người trong phạm vi 50 mét. Huyện Cần Giờ, thành phố Hồ Chí Minh cũng là vùng đất hứng chịu sức tàn phá của B.52 Mỹ với mục đích tiêu diệt sinh lực “việt cộng”.
Theo lời kể của bà Võ Thị Dẫu, con dâu út của Mẹ Huỳnh Thị Ba cho chúng tôi nghe trong chuyến đi tác nghiệp thực hiện Dự án “Nghiên cứu sưu tầm, trưng bày tư liệu Mẹ Việt Nam anh hùng thành phố Hồ Chí Minh” ngày 3/8/2011, tại tổ 20, ấp An Hòa, xã An Thới Đông, huyện Cần Giờ, thành phố Hồ Chí Minh
“Má chồng tôi sinh năm 1913, mất năm 1973. Bà thọ 60 tuổi. Gia đình tôi trước đây sinh sống tại ấp Thạnh Trung, xã Phước Vĩnh Đông, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An, chuyên làm ruộng và tham gia tiếp tế lương thực cho cán bộ, du kích xã nhà như bao gia đình Việt Nam khác ở vùng này. Má tôi có tất cả 8 người con, 3 người con trai là liệt sĩ: đó là các anh Nguyễn Văn Đực hy sinh tháng 5/1967, NguyễnVăn Cơ hy sinh tháng 11/1967, Nguyễn Văn To hy sinh tháng 12/1969. Ký ức về sự hy sinh các anh, tôi không nhớ nhiều. Chỉ biết rằng, khi địch tình nghi gia đình tôi nuôi chứa cán bộ, bộ đội, địch càn bố, lùng soát dữ lắm, má tôi buộc phải đưa cả gia đình về lánh nạn xã An Thới Đông, huyện Cần Giờ”.
Mẹ Huỳnh Thị Ba (1913-1973), Mẹ có 3 người con trai là liệt sĩ. Mẹ được Chủ tịch nước truy tặng Mẹ Việt Nam anh hùng vào năm 1994.
Mẹ mất đã lâu, nhưng kỷ vật của Mẹ vẫn còn. Đó là quả bom được ném từ máy bay B.52 của Mỹ nhưng bị lép, được bộ đội công binh tháo kíp nổ biến thành chiến lợi phẩm làm quà tặng Mẹ. Các anh sơn quả bom màu xanh, 2 bên hông quả bom tạo thành cánh cửa đóng mở với 2 khoen có khóa, bên trong tạo thêm 4 ngăn để Mẹ đựng vật dụng hàng ngày.
Kỷ vật này, Mẹ dùng đựng tiền, nữ trang, vật dụng quý để nuôi quân và thậm chí cất giấu tài liệu cách mạng, thư từ của các con từ chiến trường gởi về. “Má tôi suy nghĩ nữ trang và vật dụng phục vụ cách mạng để trong quả bom là an toàn nhất mỗi khi địch lục soát. Gia đình tôi giữ quả bom như là giữ kỷ niệm về hình ảnh một người bà, người mẹ đôn hậu nhắc nhở cháu con yêu quý ông bà”.
Quả bom – kỷ vật trao lại cho Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ không chỉ là kỷ vật của người Mẹ anh hùng mà còn là vật chứng của bài học lịch sử về chiến tranh Việt Nam trong đó có công sức đóng góp của muôn vạn bà mẹ Việt Nam cho cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc đến thế hệ mai sau.
Nhận kỷ vật gia đình Mẹ trao tặng, dưới trời nắng hè chói chang của vùng biển, ngồi sau lưng chiếc xe ôm chở quả bom bi ra đường lớn, chúng tôi không khỏi chạnh lòng bởi tấm lòng của những bà Mẹ Việt Nam bao la, vĩ đại quá. Ước gì Mẹ còn sống và tận tay trao hiện vật cho chúng tôi.
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 25 tháng 9 năm 2012
Đào Thu Vân
