English
Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ
Khi bảo tàng không chỉ là nơi lưu giữ quá khứ…
Nhân Ngày Quốc tế Bảo tàng 18/5/2025 – Chủ đề: “Tương lai của Bảo tàng trong các cộng đồng thay đổi nhanh chóng”
“Tương lai của Bảo tàng trong các cộng đồng thay đổi nhanh chóng”, đây là chủ đề Ngày Quốc tế Bảo tàng năm 2025 được Hiệp hội Bảo tàng quốc tế – ICOM đưa ra. Ngày Quốc tế Bảo tàng năm 2025 là dịp để các Bảo tàng thể hiện vai trò quan trọng trong thời đại có những thay đổi to lớn về xã hội, công nghệ và môi trường, nơi con người đang phải tìm cách thích ứng với những thách thức của thời đại, đồng thời định hình những cơ hội phát triển cho tương lai. Ngày Quốc tế Bảo tàng, được tổ chức vào ngày 18 tháng 5 hàng năm, chủ đề của năm nay xoay quanh “Tương lai của bảo tàng trong các cộng đồng thay đổi nhanh chóng” và mối liên hệ với nhiều mục tiêu được đề ra trong đó mục tiêu số 11 “Thành phố và cộng đồng phát triển” rất được các bảo tàng tại Thành phố Hồ Chí Minh quan tâm . Trong bối cảnh này, Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ nổi bật như một ví dụ điển hình về cách thức mà bảo tàng có thể đóng góp vào sự phát triển bền vững và cộng đồng.
Ảnh: Áp phích (poster) Kỷ niệm ngày Quốc tế Bảo tàng 2025”
Nguồn: International Council of Museums
Bảo tàng truyền thống thường được xem như những nơi lưu giữ hiện vật và di sản văn hóa. Tuy nhiên, trong thế kỷ 21, vai trò của chúng đã mở rộng ra ngoài những ranh giới này. Bảo tàng không chỉ đơn thuần là nơi trưng bày mà còn là không gian giao tiếp, giáo dục và kết nối cộng đồng. Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ đã thực hiện các chương trình và hoạt động nhằm nâng cao nhận thức về vai trò của phụ nữ trong xã hội, từ quá khứ đến hiện tại, và tạo ra những chương trình để thảo luận về các vấn đề liên quan đến giới tính, bình đẳng và quyền phụ nữ. Đặc biệt, bảo tàng còn làm nổi bật những đóng góp to lớn của phụ nữ Nam Bộ trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, từ những nữ du kích dũng cảm đến những người mẹ, người vợ hậu phương vững chắc. Những nữ chiến sĩ biệt động, đến những người anh hùng trong công tác ngoại giao.
Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ đã áp dụng sự đổi mới, ứng dụng công nghệ và trưng bày để nâng cao trải nghiệm của khách tham quan. Trong bối cảnh công nghệ số ngày càng phát triển, bảo tàng đã triển khai nhiều giải pháp sáng tạo nhằm thu hút và giáo dục cộng đồng về vai trò của phụ nữ trong lịch sử và văn hóa của phụ nữ Nam Bộ. Một trong những ứng dụng nổi bật là việc sử dụng công nghệ Smart Museum 3D/360, chỉ cần thao tác trên điện thoại bảo tàng sẽ hiện ra với không gian đa chiều giúp khách tham quan trải nghiệm các triển lãm một cách sống động hơn hay có thể tra cứu thông tin trên các màn hình chạm được đặt sẵn tại các phòng trưng bày. Ngoài ra còn có công nghệ 3D Hologram cũng được bảo tàng áp dụng vào trưng bày, khách tham quan có thể xem những hiện vật với không gian 3 chiều sống động. Đây là những ứng dụng công nghệ hiện đại, thay vì chỉ nhìn các hiện vật, họ có thể bước vào không gian lịch sử, tương tác với các hiện vật và sự kiện qua các thiết bị điện tử. Điều này không chỉ giúp nâng cao sự hấp dẫn mà còn tạo ra cảm giác chân thực, giúp người xem dễ dàng nắm bắt và ghi nhớ thông tin. Ngoài ra, bảo tàng còn phát triển các ứng dụng di động và website tương tác, nơi người dùng có thể truy cập thông tin về các triển lãm, sự kiện và chương trình giáo dục. Các video, bài viết và hình ảnh được cập nhật thường xuyên, giúp mở rộng khả năng tiếp cận cho những người không thể đến trực tiếp bảo tàng. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh đại dịch COVID-19, khi nhiều người không thể tham gia vào các hoạt động trực tiếp. Nhờ vào việc ứng dụng công nghệ một cách hiệu quả, Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ không chỉ bảo tồn di sản văn hóa mà còn tạo ra một môi trường học tập và trải nghiệm phong phú, góp phần xây dựng nhận thức về vai trò của phụ nữ trong xã hội hiện đại.
Ảnh: Những ứng dụng công nghệ đang được trưng bày tại Bảo tàng.
Một trong những nhiệm vụ quan trọng của bảo tàng hiện đại là kết nối với cộng đồng. Điều này có nghĩa là bảo tàng không chỉ phục vụ cho các nhà nghiên cứu và khách tham quan mà còn phải lắng nghe ý kiến và nhu cầu của cộng đồng. Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ đã thành công trong việc tổ chức các buổi hội thảo, tọa đàm và sự kiện văn hóa, tạo ra một không gian để phụ nữ và các thế hệ phụ nữ anh hùng có thể chia sẻ câu chuyện của mình. Những hoạt động này không chỉ giúp bảo tàng giữ được sự hấp dẫn mà còn tạo ra mối liên kết mạnh mẽ với cộng đồng. Tại Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ, các chương trình không chỉ tập trung vào lịch sử của phụ nữ mà còn kết hợp các chủ đề đương đại như quyền phụ nữ và bình đẳng giới, từ đó nâng cao nhận thức và tạo ra sự thay đổi tích cực trong xã hội.
Đây còn là nơi minh chứng điển hình cho sự chuyển mình của các bảo tàng trong bối cảnh hiện đại. Với nhiều hoạt động phong phú như triển lãm, hội thảo, và các chương trình giáo dục, bảo tàng không chỉ phục vụ cho việc bảo tồn di sản mà còn tạo ra những giá trị xã hội tích cực. Các triển lãm tại bảo tàng thường được thiết kế để nói nêu cao vai trò của phụ nữ trong xã hội từ quá khứ cho đến hiện đại , từ bình đẳng giới đến quyền của phụ nữ, từ đó khuyến khích sự tham gia của cộng đồng.
Tương lai của các bảo tàng không chỉ nằm ở việc bảo tồn những giá trị văn hóa mà còn ở khả năng thích ứng với thay đổi và kết nối với cộng đồng. Bảo tàng đã và đang tiếp tục phát triển trong việc này. Với việc chú trọng đến giáo dục hiện nay bảo tàng thực hiện các chương trình triển lãm, tuyên truyền đưa bảo tàng đến trường học, về các khu phố, hội phụ nữ từ những việc làm này bảo tàng sẽ không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ trong xã hội.
Ảnh: Viên chức Bảo tàng nói chuyện chuyên đề tại trường học ở Thành phố Hồ Chí Minh.
Ngày Quốc tế Bảo tàng là dịp để chúng ta nhìn nhận lại vai trò của các bảo tàng trong xã hội. Trong đó Bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ là một minh chứng cho khả năng thích ứng và phát triển bền vững, đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của thành phố và sự phát triển bền vững của dân tộc và tiến bộ toàn cầu.
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 16 tháng 5 năm 2025
Nguyễn Hà Thanh Trúc
Phòng Truyền thông – Giáo dục và Quan hệ quốc tế
Tài liệu tham khảo:
1. Hoạt động hưởng ứng Ngày Quốc tế bảo tàng (18/5/2025), Đỗ Hằng, dsvh.gov.vn
http://dsvh.gov.vn/hoat-dong-huong-ung-ngay-quoc-te-bao-tang-18-5-2025-22203
- Kỷ niệm 48 năm ngày Quốc tế Bảo tàng ( 18/5/1977 – 18/5/2025), Tác giả Anh Dũng, Bảo tàng Quang Trung tỉnh Bình Định.
3. The Future of Museums in Rapidly Changing Communities, icom.museum
https://icom.museum/en/news/international-museum-day-2025-the-future-of-museums-in-rapidly-changing-communities/
