Mười hai tuổi, Tôi đã được xem những thước phim tài liệu về kháng chiến, đọc những bài thơ cách mạng, và nghe những bài hát cách mạng qua chiếc radio cũ kỹ của Ông nội tôi – một thương binh hạng ba. Và tôi cũng đã không ít lần rơi nước mắt khi nghe Ông mình kể về sự hy sinh của Bà nội – một nữ du kích chiến đấu và hy sinh ở chiến trường phía Tây Quảng Ngãi trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, hay những thế hệ anh hùng như chú bé Lượm trong thơ Tố Hữu, còn nhỏ tuổi đã trở thành một liên lạc viên trinh thám suất sắc, hay chị Võ Thị Sáu qua lời ca của ca khúc “Biết ơn chị Võ Thị Sáu”… Lớp lớp những người trẻ tìm đến cách mạng, sống mạnh mẽ, chiến đấu anh hùng, quyết không đầu hàng giặc, để rồi ngã xuống anh dũng, đem xương máu của mình vun đắp lên lá cờ bất khuất cho Tổ Quốc hôm nay và mai sau.
Đã 80 năm trôi qua kể từ buổi sáng mùa Thu lịch sử ấy, ngày 2 tháng 9 năm 1945 tại quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản “Tuyên ngôn độc lập” khai sinh ra nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa – nhà nước Dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á vì Bác Hồ muốn truyền đạt một thông điệp cho cả dân tộc Việt Nam và toàn cầu rằng: Quyền dân tộc không chỉ là quyền dân tộc tự quyết, mà còn là quyền bình đẳng, quyền tự do, quyền thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ. Độc lập dân tộc gắn bó mật thiết với các nguyên tắc dân tộc bình đẳng và tự quyết, với quyền sống và quyền hạnh phúc của mỗi dân tộc. Độc lập dân tộc của nhân dân Việt Nam đã trải qua bao nhiêu xương máu với hàng trăm cuộc đấu tranh, trường kỳ như khởi nghĩa Ba Đình năm xưa.
Tại đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Hỡi đồng bào cả nước. Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng, tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc“. (Trích trong “Bản tuyên ngôn độc lập” của Chủ Tịch Hồ Chí
Minh)
Khoảnh khắc Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập trước hàng triệu đồng bào cả nước. Ảnh tư liệu TTXVN.
Lớp thế hệ Tôi – những con người sinh ra trong thời bình, chưa một lần phải nghe tiếng súng bom, tiếng máy bay gầm rít bầu trời, tiếng đại bác xé toạc không gian yên ả, lại nghĩ về mùa Thu xưa.
Hơn nửa thế kỷ nô lệ dưới ách thống trị của thực dân Pháp, những tưởng tất cả những cuộc đấu tranh đều dìm trong biển máu, thế rồi dân tộc ta đã trải qua biết bao hy sinh mới có thể làm nên buổi sáng mùa thu cờ đỏ sao vàng rực rỡ ấy.
Độc lập dân tộc là điều quý giá nhất mà một quốc gia nhỏ bé như Việt nam, luôn bị nhòm ngó bởi cường quốc, thấm thía hơn bao giờ hết. “Chúng ta thà hi sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”, câu nói trích từ “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn còn vang vọng vào sâu thẳm trái tim mỗi người con yêu tổ quốc, không tiếc tuổi thanh xuân, không tiếc máu xương lên đường nhập ngũ. Bởi họ hiểu “Sự sống bắt đầu từ cái chết”, và:
“Khi tổ quốc cần, chúng ta biết hi sinh
Giữ lấy cầu ao
Giữ lấy giàn trầu
Giữ xanh mái tóc…”
(Hoa Chanh – Nguyễn Bao)
“Lớp cha trước, lớp con sau
Đã thành đồng chí chung câu quân hành”.
(Tiếng hát sang Xuân – Tố Hữu)
Mùa thu vẫn trở về đúng hẹn và “đất nước im súng bom” đã khá lâu. Ngoài đường đâu đâu cũng cờ hoa rực rỡ, thấy như mình đang sống trong giờ khắc thiêng liêng của 80 năm về trước. Ngày quốc khánh, bất kể ai, từ cụ già, bà lão, những người đã từng trải qua gian khổ của chiến tranh, hay tới lớp thế hệ hậu chiến, yêu tổ quốc đều thấy nao lòng. Niềm vui nhỏ nhoi của tôi, niềm hân hoan nhỏ nhoi của bạn, và hằng hà sa số niềm vui khác góp lại để làm nên niềm vui tổ quốc lớn lao.
Máu xương đã đổ để có được hạnh phúc bình dị đó, bạn có quý trọng không, còn tôi: “Đất nước là máu xương của mình” rồi. Mừng ngày quốc khánh, như ai, tôi cũng treo cờ với tất cả tự hào về dân tộc tôi, đất nước tôi, nhỏ bé, nhưng bền gan và anh dũng.
Tôi thấy:
“Mùa thu vẫn dịu dàng nhỏ nhẹ
Êm đềm về và lặng lẽ xanh cao”
(Hồ Bất Khuất)
Quốc khánh Việt Nam ghi dấu mốc quan trọng không chỉ đối với mỗi người dân Việt Nam mà còn là một kỳ tích đối với các nước trên thế giới. Đó là ngày sinh ra Đất nước Việt Nam độc lập, là niềm tự hào của mỗi con dân Việt Nam, là niềm tin vào Đảng Cộng Sản Việt Nam và niềm tin tất thắng.
Đã 80 năm, trong chặng đường xây dựng, chiến đấu và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, ý nghĩa của ngày Tết Độc lập vẫn luôn sống mãi theo thời gian.
Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam trong bầu không khí toàn Đảng, toàn dân, toàn quân nô nức thi đua chào mừng Đại hội XIV của Đảng là dịp để chúng ta khắc sâu hơn nữa ý nghĩa lịch sử to lớn của những ngày mùa thu năm 1945 – khi dân tộc ta vùng lên giành lấy quyền làm người, làm chủ đất nước. Đó cũng là lời nhắc nhở về trách nhiệm hôm nay: tiếp nối tinh thần bất khuất, khát vọng độc lập – tự do – hạnh phúc của cha ông, hun đúc bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam, đổi mới mạnh mẽ và sáng tạo không ngừng, quyểt tâm hiện thực hóa khát vọng dựng xãy một nước Việt Nam phát triển toàn diện và bền vững trong kỷ nguyên mới – Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Tp. Hồ Chí Minh, ngày 11 tháng 8 năm 2025
Võ Cư
Phòng Truyền thông, Giáo dục và Quan hệ Quốc tế
- Tài liệu tham khảo:
- Kiều Mai Sơn (2021) Bác Hồ viết Tuyên ngôn Độc lập, Nxb Kim Đồng
- Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương: Đề cương tuyên truyền kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 – 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2025)